Coronavirus nedir?
İnsanlarda ve hayvanlarda hastalığa yol açabilen ve birçok türü bulunan virüslere “Coronavirus” denilmektedir. İnsanlarda genellikle soğuk algınlığına yol açan bu virüsler hayat kayıplarına varan tablolara da neden olabilmektedir. 2002 yılında Çin’in Guangdong Eyaleti’nde başlayan SARS-CoV virüsü salgını dünya genelinde 17 ülkeye yayılmıştır. Bu salgında 8098 kişi hastalığa yakalanmış ve 774 kişi hayatını kaybetmiştir. 2012 yılında Suudi Arabistan’da başlayan MERS-CoV virüsü salgını ise dünya genelinde 27 ülkeyi etkilemiş, salgına yakalanan 2499 kişiden 861’i hayatını kaybetmiştir.
2019-nCoV Akut Solunum Yolu Hastalığı nasıl ortaya çıkmıştır?
2019 yılının son günlerinde Çin’in Hubei Eyaleti’ne bağlı Wuhan şehrinde hastaneye başvuran pnömoni vakalarında bir kümelenme olduğu fark edilmiştir. İlk vakalar, epidemiyolojik olarak Wuhan’daki bir hayvan pazarı ile ilişkilidir. 27 Aralık 2019 tarihinde Wuhan’daki bir hastaneye ağır pnömoni tanısıyla üç hasta yatırılmıştır. İlk vaka, Wuhan’daki hayvan pazarında balık satıcısı olan 49 yaşında bir kadındır. Bu vakada hastalık, 23 Aralık 2019 tarihinde ateş, öksürük ve göğüste sıkışma hissiyle belirti vermiştir. Dört gün sonra ateşi düşmüş, öksürük ve nefes darlığı ise artmıştır ve Toraks BT’de pnömoni ile uyumlu bulgular görülmüştür. İkinci hasta, hayvan pazarından sıklıkla alışveriş yapan 61 yaşında bir erkektir. Bu vakada, ateş ve öksürük 20 Aralık 2019 tarihinde başlamıştır. Hasta bir hafta sonra solunum sıkıntısı ile hastaneye başvurmuştur. Hastanede ilk iki gün içinde giderek kötüleşmiş ve entübe edilerek mekanik ventilatöre bağlanmıştır.
Nasıl bulaşmaktadır?
İlk hastalarda alınan örnekler bilinen birçok patojen için test edilmiştir. Yarasa SARS-CoV virüsüne yüzde 85 oranında benzerlik gösteren yeni bir Coronavirus (2019-nCoV) tanımlanmıştır. Virüsün damlacık ve yakın temas ile bulaştığı tespit edilmiştir. 1 Ocak 2020 tarihinde virüsün çıkış yeri olduğu düşünülen Wuhan’daki hayvan pazarı kapatılmıştır.
Coronavirus görülen ülkelere seyahat edecek kişilerin dikkat etmesi gerekenler:
• Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır. Mümkünse en az 1 metre uzakta bulunulmalıdır.
• Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle zorunlu kalınmadıkça sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmelidir.
• Yaşlı ve altta yatan hastalığı olanlar riskli bölgeye yolculuklarını izleyen doktorlarına ve seyahat sağlığı personeline danışarak planlanmalıdır.
• Gıda güvenliği önerilerine dikkat edilmelidir. Çiğ süt ve hayvansal ürünler tüketmemeye çalışılmalı, çiğ tüketilecek sebze ve meyveler iyice yıkanarak tüketilmelidir.
• Yabani ve evcil hayvanlarla (canlı veya ölü) ile temastan kaçınılmalıdır.
• El temizliğine özen gösterilmelidir. Eller sık sık su ve sabunla yıkanmalı veya alkollü el antiseptiği ile temizlenmelidir.
Detaylı bilgi için www.hsgm.saglik.gov.tr adresi ziyaret edilebilir.